ManşetSpor Psikoloji

Karantinada sporcu psikolojisi

Su antrenmanı yok. Hedefler askıda. Yüzücülerin psikolojilerinin bozulmaması için psikolog Beren Çetiner Kayrak'tan altın tavsiyeler.

Karantinada sporcu psikolojisi.

Su antrenmanı yok. Hedefler askıda. Yüzücülerin psikolojilerinin bozulmaması için psikolog Beren Çetiner Kayrak’tan altın tavsiyeler.

Kimi olimpiyat, kimi baraj, kimi Avrupa Şampiyonası hedeflemişti. Bir virüs ile şimdi hepsi evde. Antrenmanlar iptal. Psikolojileri alt üst. İşte onlara destek için psikolog Beren Çetiner Kayrak’ın kaleminden, COVID-19 salgınının yarattığı belirsizlik ortamında sporculara, antrenörlere ve ailelere tavsiyeler.

İŞTE O TAVSİYELER

Bugünlerde, spor dünyasındaki herkes Koronavirüs (COVID-19) etkisini hissediyor. Bütün spor branşlarında tesisler kapanıyor, ligler erteleniyor ve belirsizlik ortamının etkisiyle sporcular, antrenörler ve ebeveynler bu beklenmedik durum için yeni ve etkili planlar yapmaya çalışıyorlar.

Yapılan çalışmalar COVID-19 salgınının sporcuların hayatına etkisinin 1960’lı yıllarda Elisabeth Kübler-Ross’un yakınını kaybeden bireylerin hayatına etkisiyle benzer olduğunu gösteriyor. Bu etki;

  • Reddetme
  • Öfke
  • Hayıflanma, şikâyet etme
  • Depresyon
  • Kabul olmak üzere 5 aşamadan oluşuyor.

Her ne kadar bireysel olarak bu aşamaların süresi ve sıralaması değişse de, sporcular ancak ve ancak belirli olan tek şeyin, yani belirsizliğin varlığını kabul edince kendilerine yeni bir rutin oluşturabiliyorlar. Bu bağlamda, her ne kadar evde kaldıkları ilk 1-2 hafta dinlenme ve kendileriyle kalma açısından birçoğuna iyi gelmiş olsa da (çoğu sporcunun sezonun en yoğun ve tüketici döneminin ortasında olduğunu da göz önünde bulundurarak), durumu kabullendikten, yani son aşamaya geçtikten sonra senelerdir alışık oldukları disiplin ortamını özleyerek kendi öz-disiplin ortamlarını yaratmaya başlıyorlar. Bu süreci en iyi şekilde atlatabilmek adına bütün paydaşların yapması gerekenleri aşağıdaki gibi özetleyebiliriz:

Sporcular

Konuşun: Online görüşmelerle, telefonla, mesajla ve sosyal medya aracılığıyla antrenörünüz ve takım arkadaşlarınızla iletişimde kalın. Bu süre zarfında destek alabileceğiniz kişilerle iletişim kurun. Danışmanınız, psikoloğunuz veya mental süreçlerinizi konuşabileceğiniz bir uzmanla bütün dünya olarak içinde bulunduğumuz durumun sizleri nasıl etkilediğini ve süreci yönetirken yaşadıklarınızı paylaşın. Bu salgın karşısında her ne kadar hep birlikte yer alsak da her sporcu bu belirsizlik halinden çok farklı şekillerde etkilenebilir.

Spora nasıl devam etmek istediğinizi düşünün: Evde kalma ve sosyal mesafeyi koruma tavsiyelerini göz önünde bulundurduğumuzda birçok sporcu limitli bir seviyede antreman yapabiliyor. Yüzücüler her ne kadar evde egzersiz yapsalar bile su hissini kaybediyorlar, basketbolcular el sıcaklığını yitiriyorlar ve diğer bütün spor branşlarında benzer bir hissini kaybetme durumu söz konusu oluyor. Her ne kadar bu durumun gerçeklik payı olsa da aslında kendinizle kaldığınız bu zamanı dinlenmek, mental veya taktiksel alanlarda gelişmek, ailenizle vakit geçirmek, okul/iş alanındaki eksiklerinizi tamamlamak veya sezon içerisinde vakit bulamadığınız diğer aktiviteleri yapmak için değerlendirin.

Nedeninizi hatırlayın: Belki de sezonun en hararetli döneminde fark edemediğiniz gerçek motivasyonunuzu hatırlayın. 1-2 hafta duraksadıktan sonra içinizden “özledim” diye bağırmaya başlayan iç sesinize kulak verin. Belki de bu duraksama gerçekten yaptığınız sporu ne kadar sevdiğinizi anlamanıza katkı sağlayarak eskisinden daha büyük bir motivasyonla geri dönmenizi sağlayabilir.

Günlük rutin oluşturun: Uyku ve yemek düzeninizi belirleyin. Bu süreçte kuralları siz koyuyorsunuz! Öz-disiplininizi test etmek ve güçlendirmek için güzel bir imkana sahipsiniz. Her aktiviteniz için net bir saat planınız olmasa da genel olarak gününüzün çerçevesini belirleyin. Kendinize günlük hedefler koyun ve listenizde olan yapılacakları gerçekleştirin. .

Antrenörler

İletişimde kalın: Takımınızla olabildiğince toplu ve bireysel olarak irtibatta kalın. Sporcuların hayatındaki rolünüz ve etkinizi göz önünde bulundurarak onların duygularını, endişelerini ve yaşadıklarını paylaşmak isteyecekleri az sayıda insandan biri olduğunuzu unutmayın. Sizinle irtibatta kalmaları için ihtiyaçları olan alanı oluşturun.

Etki farkını göz önünde bulundurun: COVID-19 salgını bazı sporcuları ve ailelerini çok fazla etkilemezken, kimileri sağlık, temel ihtiyaçlar ve finansal anlamda daha olumsuz etkilenebilir. Bu sebeple sporcuların içinde bulundukları koşulların farklı olabileceği gerçeğini de göz önünde bulundurarak anlamanıza ihtiyaçları olabilir. Örneğin kimisi disiplinini korumakta problem yaşarken, kimisi gelecek kaygısı veya geri dönmekle alakalı stres yaşayabilir. Kimi sporcular ise yoğun bir dönemin getirdiği tükenmişliğin ardından bu duraksamanın sonucunda çok dingin ve rahatlamış hissedebilir. Onları gerçekten anlayın ve bireysel olarak içinde bulundukları mental durumu da göz önünde bulundurarak bu süreçte de beraber olduğunuzu ve yanlarında olduğunuzu hissettirin.

Kaynak sağlayın: Sporcularınızın ihtiyaçlarına yönelik olarak evde kaldıkları sürece uygulayabilecekleri antrenman ve beslenme programlarını sağlayın. Ayrıca bu süreyi normal sezon yoğunluğunda rahatça çalışma fırsatı bulamadıkları taktiksel veya diğer zihinsel süreçleri çalışmak için bir fırsat olarak değerlendirmelerine destek olun. Onlara katkı sağlayacağını düşündüğünüz filim, kitap ve kaynak önerilerinde bulunun.

Tarafsız ve gerçekçi kalın: Liglerin ve diğer spor orgranizasyonlarının ertelenmesi konusunda tarafsız kalmaya çalışın. Koronavirus pandemisi sporcularda “haksızlık” ve “panik” gibi hisler uyandırabilir. Her şeyin kontrol altında olduğunu ve geri döndüğünüzde kaldığınız yerden hatta eskisinden de daha güçlü olarak devam edeceğinizi hissettirin.

Fiziksel ve mental sağlığınıza dikkat edin: Sporcularınıza kendi sürecinizle de iyi bir model olun.

Aileler

Farkındalığınızı yüksek tutun: Son gelişmeleri ve uyarıları takip edin ve çocuğunuzun mevcut önerilere ve talimatlara uyduğundan emin olun.

Dinleyin: Çocuğunuzun bu durumdan nasıl etkilendiğini ifade etmesi için ona gerekli açıklığı sağlayın.

Olumlu bir rol model olun: Sizin tepkileriniz ve başa çıkma mekanizmalarınız çocuğunuzun duruma bakışını direkt olarak etkileyecektir. Stres ve belirsizliği yönetişiniz, onun da bu durumla başa çıkması için güzel bir örnek oluşturacaktır. Panik ve umutsuzluk yerine ona nasıl dayanıklı ve umutlu olduğunuzu gösterin.

Spordan uzak kalmalarıyla ilgili de olumsuz ifadelerde bulunmayın: Bu süreci bir dezavantaj olarak görmelerinden ziyade bir avantaja çevirmelerine yardımcı olun. Emin olun birçok sporcu rutin programlarından uzak kaldıkları her gün için zaten yeterince endişeleniyorlar. Siz onlara geri döndüklerinde neden daha iyi olabileceklerine dair kanıtlar sunun.

Yaratıcılıklarını ve anlamlı zaman geçirmelerini destekleyin: Size ihtiyaçları olan alanları fark edin (uzaktan eğitim, zaman yönetimi vb.). Belki de uzun süredir ilk defa farklı aktivite yapabilecek zamana sahip olan çocuklarınızın bu boş vakitlerini sadece ekran veya telefon başında geçirmeleri yerine yaratıcı ve farklı aktiviteler yaparak değerlendirmelerini destekleyin. Ailece oynayabileceğiniz farklı oyun ve aktivitelerle onları hem zihinsel hem de fiziksel olarak aktif kalmaya teşvik edin.

Unutmayın ki bu günlerde belirli olan tek şey: Belirsizliğin bir süre daha devam edecek gibi görünmesi. Dolayısıyla durumu mental olarak çok iyi yöneten bir basketbolcumun da bana söylediği gibi “Tekrar hazırlanmaya başlamak için hazırlanıyorum” bakış açısında olan sporcular bu dönemden eskisinden de güçlü bir şekilde çıkacaktır.

Beren Çetiner Kayrak’ın diğer yazılarına https://www.berencetiner.com/ adresinden ulaşabilirsiniz.

Bir cevap yazın

Başa dön tuşu